Nền hội họa Việt Nam với dòng chảy bất tận của màu sắc và cảm xúc, đã ghi dấu ấn đậm nét qua nhiều thế hệ nghệ sĩ tài hoa. Từ những nét vẽ tả thực đến những gam màu trừu tượng, mỗi bức tranh đều là một câu chuyện, một lát cắt lịch sử, văn hóa và tâm hồn Việt Nam. Cùng Tranh Treo Decor ngược dòng thời gian, khám phá 15 tác phẩm hội họa nổi tiếng, những viên ngọc sáng chói trong kho tàng nghệ thuật nước nhà.
Tranh chân dung "Madam Phương"
"Madam Phương" là một bức tranh nổi tiếng của họa sĩ Mai Trung Thứ (1906–1980). Bức tranh này được vẽ vào năm 1930 và là một tác phẩm tiêu biểu cho nghệ thuật tranh chân dung tại Việt Nam. Tác phẩm này không chỉ được đánh giá cao trong nước mà còn gây ấn tượng mạnh mẽ với giới nghệ thuật quốc tế.
"Madam Phương" được vẽ trên chất liệu sơn dầu, tác giả sử dụng gam màu trầm ấm, nhẹ nhàng, phù hợp với vẻ đẹp duyên dáng, dịu dàng của người phụ nữ Việt Nam. Nhân vật trong tranh có biểu cảm trầm lắng, sâu sắc, ngũ quan thanh tú đã được nét vẽ tinh tế và cách phối màu tự nhiên làm nổi bật lên vẻ đẹp trang nhã, thanh lịch, bên cạnh đó người xem còn có thể cảm nhận cả thế giới nội tâm phong phú của người phụ nữ.
Mai Trung Thứ là một trong những họa sĩ đầu tiên của Việt Nam chịu ảnh hưởng từ nghệ thuật phương Tây nhưng vẫn giữ được bản sắc dân tộc. "Madam Phương" là minh chứng rõ nét cho phong cách này với sự kết hợp hài hòa giữa tính hiện đại và truyền thống.
Bảo vật Quốc gia Tranh "Em Thúy"
"Em Thúy" của họa sĩ Trần Văn Cẩn sáng tác vào năm 1943, tác phẩm được công nhận là bảo vật quốc gia vào năm 2013. Nguyên mẫu của bức tranh sơn dầu nổi tiếng này là cháu gái họ của tác giả (bà Nguyễn Minh Thúy), nét đẹp ngây thơ trong sáng của cô bé 8 tuổi với đôi mắt to tròn, hai má bầu bĩnh đáng yêu được họa sĩ Trần Văn Cẩn khắc họa một cách chân thực và sống động. "Em Thúy" không chỉ là một bức tranh chân dung mà còn là biểu tượng cho vẻ đẹp thuần khiết của tuổi thơ.
Bức tranh "Em Thúy" được công nhận là bảo vật quốc gia càng khẳng định tầm quan trọng của nó trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc. Bức tranh này là minh chứng cho tài năng xuất sắc của Trần Văn Cẩn, đồng thời là một phần không thể thiếu trong kho tàng mỹ thuật Việt Nam.
Tác phẩm "Kết Nạp Đảng Ở Điện Biên Phủ"
"Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ" (1963) của họa sĩ Nguyễn Sáng là một trong những tác phẩm sơn mài tiêu biểu và độc đáo nhất của nền mỹ thuật Việt Nam. Bức tranh tái hiện chân thực và đầy cảm xúc khoảnh khắc lịch sử hào hùng của những người chiến sĩ Điện Biên ngay tại chiến trường. Tác phẩm này không chỉ là một bức tranh mà còn là một bản hùng ca, tôn vinh tinh thần cách mạng của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
Nguyễn Sáng đã khắc họa các chiến sĩ bằng lối hình họa giản lược, chắc khỏe. Các đường nét mạnh mẽ, dứt khoát, thể hiện sự kiên cường và bất khuất của người lính trong cuộc kháng chiến. Bức tranh sử dụng hệ màu truyền thống của sơn mài Việt Nam như đỏ son, vàng, bạc, kết hợp với một số màu mới như lam, lục. Sự thành công trong việc sử dụng các màu này góp phần nhấn mạnh tính trang trọng và bi tráng của một khoảnh khắc lịch sử hào hùng.
Hiện tranh được trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam và được công nhận là bảo vật quốc gia theo Quyết định số 2599/QĐ-TTg (ngày 30-12-2013) của Thủ tướng Chính phủ.
Tranh sơn mài "Bác Hồ Ở Chiến Khu Việt Bắc"
Bức tranh sơn mài "Bác Hồ ở Chiến Khu Việt Bắc" của họa sĩ Dương Bích Liên sáng tác năm 1980 mang đậm dấu ấn lịch sử. Trong bức tranh, họa sĩ Dương Bích Liên dựng lên không gian núi rừng, trời nước rộng lớn. Hồ Chủ tịch cùng con ngựa đang chuẩn bị qua suối, ngựa đóng yên, người áo nâu túi vải, bình tĩnh chuẩn bị vượt qua dòng lũ cuộn chảy. Hình tượng Hồ Chủ tịch tầm thước, giản dị bên con ngựa trong khung cảnh hùng vĩ của núi rừng như một ông tiên.
Tuy không còn quá rõ nét vì nhuốm màu thời gian nhưng bức “Bác Hồ ở Chiến Khu Việt Bắc” vẫn là bức tranh có giá trị nghệ thuật rất cao.
Tranh "Thiếu Nữ Bên Hoa Huệ"
"Thiếu Nữ Bên Hoa Huệ" là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho phong cách lãng mạn của họa sĩ Tô Ngọc Vân sáng tác năm 1943. Bức tranh là sự kết hợp hài hòa giữa nét đẹp thanh tao của người con gái Hà Nội và vẻ đẹp tinh khôi của hoa huệ trắng. Nét vẽ mềm mại, uyển chuyển cùng gam màu dịu dàng tạo nên một không gian lãng mạn, tinh tế, đậm chất thơ.
Tác phẩm "Hai Thiếu Nữ Và Em Bé"
"Hai thiếu nữ và em bé" của họa sĩ Tô Ngọc Vân là một kiệt tác nghệ thuật của sự kết hợp hài hòa giữa văn hóa phương Đông và kỹ thuật hội họa phương Tây, tạo nên một dấu ấn đặc biệt trong lịch sử hội họa Việt Nam. Những chi tiết như chiếc chõng tre, mành tre mang đậm nét văn hóa Việt Nam, gợi lên hình ảnh một ngôi nhà truyền thống của người Việt. Trang phục áo dài của các nhân vật nữ thêm phần trang nhã, đằm thắm, thể hiện rõ nét đẹp văn hóa của phụ nữ Việt Nam trong những năm đầu thế kỷ XX.
Bức tranh là một ví dụ điển hình của sự kết hợp giữa lối diễn họa phương Tây và tâm hồn phương Đông. Trong khi bố cục và kỹ thuật vẽ thể hiện sự học hỏi từ nghệ thuật phương Tây, các yếu tố văn hóa, trang phục và cảnh vật lại gợi lên tinh thần và phong cách sống rất Việt Nam. Điều này cho thấy sự sáng tạo và khả năng tiếp thu của Tô Ngọc Vân trong việc kết hợp hai nền văn hóa khác biệt để tạo ra một tác phẩm nghệ thuật độc đáo và sâu sắc.
Tranh sơn mài “Gióng"
Tranh “Gióng” thể hiện qua chất liệu sơn mài của Nguyễn Tư Nghiêm là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của nền mỹ thuật Việt Nam hiện đại. Lấy cảm hứng từ truyền thuyết Thánh Gióng, bức tranh tái hiện hình ảnh người anh hùng trẻ tuổi, cưỡi ngựa sắt, vung gậy ra trận với khí thế oai hùng, bất khuất. Màu sắc rực rỡ, đường nét mạnh mẽ, tác phẩm đã thổi hồn vào truyền thuyết xưa, khơi gợi lòng tự hào dân tộc, ý chí kiên cường vượt qua mọi khó khăn, thử thách.
Tranh sơn mài "Thanh Niên Thành Đồng"
"Thanh Niên Thành Đồng" là một tác phẩm sơn mài đặc sắc của họa sĩ Nguyễn Sáng, được sáng tác trong giai đoạn từ năm 1967 đến 1978, phản ánh sâu sắc bối cảnh lịch sử Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Bức tranh mô tả cảnh biểu tình của các thanh niên Sài Gòn trong tay không có vũ khí đang đối diện với hai người lính Mỹ cầm súng.
Nguyễn Sáng sử dụng kỹ thuật sơn mài truyền thống tạo ra một hiệu ứng thị giác đặc biệt, làm nổi bật tinh thần và nội dung của bức tranh. Việc tác phẩm được công nhận là bảo vật quốc gia và trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh càng khẳng định vị thế và tầm quan trọng của nó trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam.
Tác phẩm sơn mài "Ra Đảo"
Bức tranh "Ra Đảo" của họa sĩ Nguyễn Văn Tỵ hoàn thành vào năm 1970, là một tác phẩm sơn mài đầy ấn tượng, thể hiện mạnh mẽ tinh thần và sức sống của con người giữa biển khơi.
Tác phẩm với bố cục 3 phần mô tả hành trình ra khơi gian nan nhưng đầy khí thế của các chiến sĩ hải quân. Con thuyền lướt trên sóng lớn chở các chiến sĩ trên đường làm nhiệm vụ, phần 2 với cảnh biển bao la, sóng lớn và trời đen kịt. Phần 3 với các hòn đảo hiện lên tượng trưng cho mục tiêu và niềm tin, bầu trời cũng sáng hơn so với 2 mảng tranh trước.
Bằng sự kết hợp tài tình giữa sơn mài truyền thống và những chất liệu độc đáo như vỏ trai, vỏ trứng, Nguyễn Văn Tỵ đã tạo nên một bức tranh "Ra Đảo" vừa mạnh mẽ, hùng vĩ, vừa lung linh, huyền ảo.
Tác phẩm "Ký Ức Những Ngọn Đèn"
"Ký ức những ngọn đèn" của Lê Anh Vân là một tác phẩm nghệ thuật sâu sắc, kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật tạo hình và ý nghĩa biểu tượng. Tác phẩm không chỉ tôn vinh những người phụ nữ Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh mà còn ghi dấu ấn mạnh mẽ về tinh thần yêu nước, sự hy sinh và lòng kiên định của cả dân tộc.
Bức tranh mô tả cảnh đoàn quân đang tiến bước, biểu tượng cho tinh thần chiến đấu kiên cường của quân đội nhân dân Việt Nam. Hai bên đoàn quân là những hình ảnh tượng trưng cho các lực lượng hậu phương: bà má miền Nam đại diện cho lòng kiên nhẫn, sự hy sinh của những người mẹ Việt Nam, cô gái Ngã ba Đồng Lộc tượng trưng cho sự quả cảm, hy sinh của những thanh niên xung phong, và những em nhỏ thể hiện khát vọng về một tương lai tươi sáng, độc lập cho đất nước.
Bức họa "Phố Cổ Hà Nội"
"Phố Cổ Hà Nội" một tác phẩm của Bùi Xuân Phái khai thác đề tài quen thuộc với phong cách riêng. Những con phố nhỏ, những ngôi nhà cổ kính, cô thiếu nữ, chiếc xe đẩy,.. được tái hiện giàu chất thơ, đầy hoài niệm. Bức tranh không chỉ là bức tranh phong cảnh mà còn là lời tự sự về một Hà Nội đằm thắm, gần gũi.
Tranh lụa "Vỡ Mộng"
Họa sĩ Tô Ngọc Vân nổi tiếng với tranh sơn dầu nhưng với “Vỡ Mộng” là một điểm độc đáo trong sự nghiệp sáng tác của ông. Tác phẩm ra đời năm 1932 trên chất liệu lụa vốn rất khó để làm chủ vì tính chất mềm mại, mỏng manh và độ thấm hút màu sắc đặc biệt của nó. Nhưng lụa giúp tạo ra những sắc thái màu dịu dàng, trong trẻo, phù hợp với chủ đề của bức tranh.
Bức tranh được đánh giá cao trong cách cách sử dụng màu sắc và kỹ thuật mà Tô Ngọc Vân áp dụng để thể hiện sự mong manh, yếu đuối của người phụ nữ. Mặc dù chủ đề của bức tranh có phần buồn bã, nhưng lại mang đến cho người xem cảm giác về thần thái và cái đẹp đặc trưng của tranh Việt Nam.
Tác phẩm Đấu tranh giữ làng của Huỳnh Văn Gấm
- Phong cách nghệ thuật: Hiện thực cách mạng, mô tả cuộc đấu tranh bảo vệ làng quê.
- Chất liệu: Sơn mài
- Kích thước: 180 x 140 cm
- Vị trí trưng bày: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Bức tranh miêu tả cuộc đấu tranh bảo vệ làng quê khỏi kẻ thù, thể hiện tinh thần kiên cường của nhân dân Việt Nam qua phong cách hiện thực cách mạng.
Tác phẩm Chợ Tết của Nguyễn Gia Trí
- Phong cách nghệ thuật: Hiện thực, phong cách truyền thống.
- Chất liệu: Sơn mài
- Kích thước: 200 x 150 cm
- Vị trí trưng bày: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Đây là một trong những tác phẩm nổi tiếng về Tết Nguyên đán, với phong cách hiện thực và chất liệu sơn mài, miêu tả khung cảnh náo nhiệt của chợ Tết truyền thống.
Thiếu nữ bên hoa sen của Nguyễn Sáng
- Phong cách nghệ thuật: Hiện thực với yếu tố dân gian.
- Chất liệu: Sơn dầu
- Kích thước: 90 x 120 cm
- Vị trí trưng bày: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Bức tranh này khắc họa hình ảnh thiếu nữ bên cạnh hoa sen, biểu tượng cho sự thanh khiết và cao quý. Nguyễn Sáng đã sử dụng phong cách hiện thực pha trộn yếu tố dân gian để tạo nên tác phẩm.
Kết luận
Trên đây là 15 bức tranh nổi tiếng của Việt Nam, mỗi tác phẩm đều mang trong mình một giá trị nghệ thuật riêng, góp phần làm nên bức tranh toàn cảnh về nền hội họa Việt Nam phong phú, đa dạng.
